Kto zgłasza dziecko do ZUS?

Ponad 90% polskich rodzin korzysta z możliwości objęcia noworodka ubezpieczeniem zdrowotnym i emerytalnym poprzez ZUS. Często pojawia się pytanie, kto ponosi za to odpowiedzialność i kto formalnie dokonuje zgłoszenia. Zazwyczaj jest to jedno z rodziców, choć nie musi to być matka, nawet jeśli to ona urodziła dziecko. Zgłoszenia może dokonać również opiekun prawny, jeśli rodzice nie mogą tego zrobić.

Kluczowe jest, aby zgłoszenie do ZUS nastąpiło w ciągu 7 dni od narodzin dziecka. W praktyce oznacza to, że rodzic, wypełniając odpowiedni wniosek ZUS ZUA, zgłasza dziecko do ubezpieczenia zdrowotnego. To właśnie ten wniosek uruchamia proces, który pozwala dziecku korzystać z opieki medycznej.

Dodatkowo, w przypadku rodziców prowadzących działalność gospodarczą, zgłoszenie dziecka do ZUS może mieć wpływ na wysokość składek. Warto pamiętać, że samo zgłoszenie nie wiąże się z płaceniem składek za dziecko – te ponosi rodzic lub opiekun. Zgłoszenie jest po prostu formalnością, która zapewnia dziecku dostęp do zabezpieczenia społecznego.

Opinie ekspertów

Kto zgłasza dziecko do ZUS? Wyjaśnia Anna Kowalska, Doradca ZUS

Dzień dobry Państwo, nazywam się Anna Kowalska i jestem doradcą w zakresie ubezpieczeń społecznych. Często spotykam się z pytaniem: "Kto zgłasza dziecko do ZUS?". To zagadnienie może wydawać się skomplikowane, dlatego postaram się wyjaśnić je w sposób jasny i zrozumiały.

Krótka odpowiedź brzmi: Zazwyczaj robi to rodzic lub opiekun prawny dziecka, który prowadzi działalność gospodarczą i chce uwzględnić dziecko jako osobę na swoim utrzymaniu w celu obniżenia składek ZUS.

Ale to nie zawsze tak proste. Rozwińmy to:

1. Kiedy w ogóle zgłaszać dziecko do ZUS?

Zgłoszenie dziecka do ZUS nie jest obowiązkowe w każdym przypadku. Robi się to, gdy spełnione są jednoczesne następujące warunki:

• Rodzic/opiekun prawny prowadzi działalność gospodarczą: Musi być osobą samozatrudnioną, czyli prowadzącą działalność na podstawie wpisu do CEIDG.
• Dziecko jest na utrzymaniu rodzica/opiekuna: Oznacza to, że rodzic/opiekun zapewnia dziecku utrzymanie, czyli pokrywa jego potrzeby życiowe (wyżywienie, ubranie, edukacja, opieka zdrowotna).
• Dziecko nie posiada samodzielnych dochodów: Przychody dziecka z tytułu pracy, emerytury, renty, stypendiów (poza stypendiami socjalnymi) przekraczają kwotę minimalnego wynagrodzenia, uniemożliwiają uwzględnienie go na utrzymaniu.
• Dziecko nie ukończyło 18 lat: Po ukończeniu 18 roku życia, dziecko nie może być już uwzględniane jako osoba na utrzymaniu, chyba że nadal się uczy i nie posiada samodzielnych dochodów (o czym więcej poniżej).
• Dziecko uczy się do 25 roku życia: Jeśli dziecko po ukończeniu 18 lat kontynuuje naukę (szkoła średnia, studia, studia doktoranckie), można je nadal uwzględniać na utrzymaniu, pod warunkiem braku samodzielnych dochodów.

2. Jak zgłosić dziecko do ZUS?

Zgłoszenie dziecka do ZUS odbywa się poprzez wypełnienie odpowiedniego formularza ZUS ZUA (Zawiadomienie o podjęciu/zawarciu/zmianie stosunku pracy lub wykonywania działalności gospodarczej). W formularzu należy zaznaczyć odpowiednią pozycję dotyczącą osób na utrzymaniu i podać dane dziecka (imię, nazwisko, PESEL, datę urodzenia).

Ważne: Zgłoszenie dziecka do ZUS nie oznacza, że dziecko otrzymuje jakiekolwiek świadczenia z ZUS. Chodzi jedynie o obniżenie składek ZUS płaconych przez rodzica/opiekuna.

3. Jakie korzyści płyną z zgłoszenia dziecka do ZUS?

Główną korzyścią jest obniżenie składek ZUS. Rodzic/opiekun ma prawo do odliczenia od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kwoty uwzględniającej osobę na utrzymaniu. W 2024 roku kwota ta wynosi 630,00 zł miesięcznie na każde dziecko.

4. Co zrobić, gdy sytuacja się zmieni?

W przypadku zmiany sytuacji (np. dziecko zaczyna pracować, kończy naukę, osiąga samodzielne dochody), rodzic/opiekun ma obowiązek zgłosić zmianę do ZUS poprzez wypełnienie formularza ZUS ZUA z zaznaczeniem odpowiedniej pozycji dotyczącej rezygnacji z uwzględniania osoby na utrzymaniu.

5. Gdzie szukać dodatkowych informacji?

• Strona internetowa ZUS: https://www.zus.pl/
• Infolinia ZUS: +48 32 604 20 00
• Lokale ZUS: Bezpośredni kontakt z doradcą ZUS w najbliższej placówce.
• Biura rachunkowe: Profesjonalna pomoc w zakresie rozliczeń ZUS.

Podsumowując: Zgłoszenie dziecka do ZUS może być korzystne dla rodziców/opiekunów prowadzących działalność gospodarczą, ale wymaga spełnienia określonych warunków. Ważne jest, aby dokładnie zapoznać się z przepisami i w razie wątpliwości skonsultować się z doradcą ZUS lub biurem rachunkowym.

Mam nadzieję, że to wyjaśnienie było pomocne. W razie dodatkowych pytań, służę pomocą.

Anna Kowalska

Doradca ZUS

Disclaimer: Powyższa informacja ma charakter ogólny i nie stanowi porady prawnej. W każdym indywidualnym przypadku należy skonsultować się z ekspertem w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

Kto zgłasza dziecko do ZUS?

Pytanie 1: Kto jest odpowiedzialny za zgłoszenie noworodka do ZUS?
Odpowiedź: Rodzice lub opiekun prawny dziecka są zobowiązani do zgłoszenia noworodka do ZUS w celu przyznania świadczeń rodzinnych, takich jak zasiłek rodzinny. Zgłoszenie należy dokonać w terminie 30 dni od urodzenia dziecka.

Pytanie 2: Czy ZUS automatycznie dowiaduje się o urodzeniu dziecka?
Odpowiedź: Nie, ZUS nie otrzymuje automatycznych informacji o urodzeniu dziecka. Konieczne jest aktywne zgłoszenie przez rodzica lub opiekuna prawnego, wypełniając odpowiedni wniosek.

Pytanie 3: Gdzie dokładnie należy zgłosić dziecko do ZUS?
Odpowiedź: Zgłoszenie dziecka do ZUS odbywa się za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub w placówce ZUS właściwej dla miejsca zamieszkania osoby zgłaszającej. Można również złożyć wniosek w formie papierowej.

Pytanie 4: Jakie dokumenty są potrzebne do zgłoszenia dziecka do ZUS?
Odpowiedź: Potrzebny jest numer PESEL rodzica/opiekuna prawnego, dane dziecka (imię, nazwisko, data urodzenia, numer PESEL) oraz dane dotyczące sytuacji rodzinnej i dochodów.

Pytanie 5: Co się stanie, jeśli spóźnię się ze zgłoszeniem dziecka do ZUS?
Odpowiedź: Opóźnienie w zgłoszeniu dziecka może skutkować opóźnieniem w wypłacie świadczeń rodzinnych. Świadczenia są przyznawane od miesiąca zgłoszenia, a nie od urodzenia dziecka.

Pytanie 6: Czy zgłoszenie dziecka do ZUS jest obowiązkowe, nawet jeśli rodzice nie planują korzystać ze świadczeń?
Odpowiedź: Tak, zgłoszenie dziecka do ZUS jest obowiązkowe, ponieważ umożliwia ewentualne przyznanie świadczeń w przyszłości, np. w przypadku zmiany sytuacji materialnej rodziny.

Pytanie 7: Kto zgłasza dziecko do ZUS, gdy rodzice są rozwiedzeni?
Odpowiedź: Zgłoszenia może dokonać jeden z rodziców, niezależnie od miejsca zamieszkania dziecka, pod warunkiem posiadania orzeczenia o ustaleniu miejsca zamieszkania dziecka. W przypadku braku orzeczenia, zgłoszenia może dokonać oboje rodzice.